Heel soms komt er bij preventief onderzoek een verborgen kwaal aan het licht, maar er kleven vooral nadelen aan dergelijke testen. Zo zijn de kosten hoog, de foutmarges groot en kan een uitslag
tot onnodige ongerustheid leiden.
Dit geldt zowel voor zelftests voor bijvoorbeeld cholesterol, HIV of darmkanker, maar ook voor check-ups en ‘total body scans’.
Ook de Gezondheidsraad stelt dat een groot aantal mensen ten onrechte als mogelijk ziek worden bestempeld, met onnodig nader onderzoek of overbodige, ingrijpende behandelingen als gevolg.

Lees voor meer informatie de nieuwsberichten op www.kiesbeter.nl (‘Zelftest is vaak meten zonder weten’ en ‘Inspectie pakt aanbieders medische check-ups aan’).

[Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap / kiesBeter.nl, februari 2007]

Deze oproep is gedaan naar aanleiding van de uitzending van televisieprogramma RADAR. In deze uitzending werd beweerd dat een hoog cholesterolgehalte niet tot hart- en vaatziekten leidt. Het
slikken van medicijnen om het cholesterol te verlagen zou dus niet nodig zijn. Deze medicijnen noemen we statines (bijvoorbeeld simvastatine).
De uitzending heeft veel onrust veroorzaakt. Veel patiënten hebben naar aanleiding van de uitzending contact gezocht met hun huisarts of cardioloog. Volgens het NHG (Nederlands Huisartsen
Genootschap) is in verschillende studies aangetoond, dat een hoog cholesterolgehalte een van de risicofactoren is voor hart- en vaatziekten. Dat betekent dat een hoog cholesterolgehalte een verhoogde
kans geeft op het krijgen van hart- en vaatziekten. De NVVC (Nederlandse Vereniging voor Cardiologie) stelt dat ‘de ongenuanceerde en onevenwichtige beeldvorming veel onrust heeft gebracht in de
spreekkamer van de cardioloog resulterend in onnodige discussies over de veiligheid van statines’.
Ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg zegt geen enkele twijfel te hebben over de werking van de cholesterolverlagers.
Lees voor meer informatie het bericht van het NHG of de
oproep van de NVVC aan alle patiënten die medicijnen gebruiken om het cholesterol te
verlagen.

[Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap, maart 2007]

Het aantal mensen met overgewicht is toegenomen. In Nederland is 46 procent van de volwassenen te zwaar. Bijna 13 procent van de vrouwen heeft ernstig overgewicht. Bij mannen is dat 10
procent.
Ook het aantal rokers is niet verminderd. Bijna 30 procent van de Nederlanders van twaalf jaar en ouder rookt. Er zijn wel iets minder zware rokers.
Het alcoholgebruik is de laatste jaren niet gewijzigd. Ruim 11 procent van de Nederlanders van twaalf jaar en ouder behoort tot de zware drinkers.
Van alle Nederlanders beweegt 45 procent niet genoeg, volgens de Nederlandse Norm Gezond Bewegen.
Lees voor meer informatie het hele bericht van CBS.

[Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek / Nederlands Huisartsen Genootschap, maart 2007]

Een tekencontrole na een uitstapje in de natuur is een kleine moeite. Heeft een teek u toch te pakken, dan kunt u hem eenvoudig zelf verwijderen.
Teken leven vooral in struiken en hoog gras, niet alleen in natuurgebieden, maar ook in parken en tuinen. Ze laten zich vallen op passerende mensen en dieren en bijten zich (pijnloos) vast in de
huid. Teken zijn vooral actief van maart tot november. Door het opzuigen van bloed zwelt de teek langzaam op tot een bruinzwart bolletje.

Adviezen
Sommige teken zijn besmet met bacteriën. Ze kunnen dan ziekten overdragen, zoals de ziekte van Lyme. Als u de teek binnen 24 uur verwijdert, is er weinig kans dat u wordt besmet. U kunt de kans
op tekenbeten verminderen door hoog gras en struiken te vermijden en in de natuur op wandelpaden te blijven. Goed sluitende kleding (met lange mouwen en broekspijpen) kan enige bescherming geven,
maar is op zomerse dagen niet praktisch. Bij kleine kinderen kan een pet bescherming geven tegen teken die op het hoofd vallen. Het is goed om de huid na verblijf in de natuur aan het einde van de
dag zorgvuldig op teken te (laten) controleren.

Hoe verwijdert u een teek?
U kunt het best met een spitse pincet de teek zo dicht mogelijk op uw huid vastpakken, zonder het lijf van de teek samen te knijpen. Trek de teek voorzichtig uit de huid. Als het snuitje van de teek
hierbij afbreekt en in de huid achterblijft is dat niet erg. Het resterende stukje zweert er, net als een splinter, vanzelf weer uit. Vermoed wordt dat er dan meer kans bestaat op besmetting. Als het
u niet lukt de teek te verwijderen, laat het dan dezelfde dag op de praktijk doen. Pas ná het verwijderen van de teek kunt u het wondje desinfecteren met alcohol of jodiumtinctuur. Noteer de
datum van de tekenbeet in uw agenda.

Wanneer contact opnemen?
Het is belangrijk dat u contact opneemt als in de weken of maanden na de tekenbeet:
• een rode vlek op de huid ontstaat die steeds groter wordt (groter dan 5 cm);
• een grieperig gevoel ontstaat met koorts en spierpijn;
• u dubbel gaat zien of een scheef aangezicht krijgt;
• u pijn, krachtverlies of tintelingen in uw ledematen krijgt;
• er gewrichtsklachten ontstaan.
U krijgt dan medicijnen (antibiotica) om verdere ontwikkeling van de ziekte van Lyme te voorkomen.

Klik hier voor meer informatie:
• Een teek? Pak ‘m beet! (folder van RIVM)
• NHG-Patiëntenbrief Tekenbeet
• NHG-Patiëntenbrief Ziekte van Lyme

[Bron: RIVM / Nederlands Huisartsen Genootschap, april 2007]

De folder is een uitnodiging om eens op een andere manier met uw huisarts in gesprek te raken. Weet u eigenlijk wat uw huisarts allemaal voor u kan betekenen? Welke verwachtingen hebt u van uw
huisarts? Uw huisarts zal uw vragen graag beantwoorden en kan bijvoorbeeld toelichten hoe de praktijk is georganiseerd en waarom.
Bekijk de patiëntenfolder en praat er eens over met uw
huisarts.

Nederlanders zijn ook minder dan voorheen bereid om een orgaan van een overleden familielid beschikbaar te stellen. Volgens het NIVEL is de toestemming van de nabestaanden doorslaggevend bij
beslissing over orgaandonatie. Vaak bepalen zij of een overleden familielid donor wordt of niet. De meerderheid van de Nederlanders vindt ook dat nabestaanden om instemming gevraagd moet worden.

De helft van de Nederlanders blijkt voorstander van een zogenoemd actief registratiesysteem. Hierbij worden mensen die nog niet geregistreerd staan als donor aangeschreven. Als zij geen donor
willen zijn, kunnen zij de brief terugsturen. Als iemand ook op een tweede brief niet heeft gereageerd, wordt hij geregistreerd als donor.
In de huidige situatie kunt u zich alleen actief als donor opgeven. Dat kan door een formulier in te vullen dat bij huisarts of apotheek verkrijgbaar is. U kunt het formulier ook via Internet
opvragen, via www.donorofniet.nl. Laat in elk geval aan uw familie weten of u na uw overlijden donor wilt zijn.

[Bron: Nivel, mei 2007]

Dit concludeert het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) na onderzoek onder 477 mensen met astma.

Astmapatiënten die hun klachten niet goed onder controle hebben, ervaren klachten als benauwdheid en piepen en slapen slecht. Vaak worden ze gehinderd bij dagelijkse werkzaamheden en sporten.
Dat is jammer, want door een juist gebruik van medicijnen kan veel leed voorkomen worden.

De klachten kunnen verergeren door prikkels in de omgeving, zoals sigarettenrook, parfum en baklucht. De omgeving blijkt niet altijd even goed rekening te houden met de astmapatiënt. Zowel in
kennis als in gedrag schiet de omgeving in de ogen van astmapatiënten te kort.

Lees voor meer informatie de NHG-Patiëntenbrieven over inhalatiemedicijnen bij Astma bij
kinderen en Astma bij volwassenen, en Leven met astma.
Of kijk op de website van het Astma Fonds.

[Bron: Nivel / Nederlands Huisartsen Genootschap, mei 2007]

Dat roken ongezond is, weet u natuurlijk al. Stoppen met roken is goed voor uw gezondheid. Wanneer u stopt, merkt u al snel de voordelen:

• uw conditie gaat vooruit;
• u hebt meer lucht en kunt gemakkelijker ademen;
• u voelt zich frisser en fitter;
• uw huid en haar zien er beter uit;
• u proeft en ruikt beter;
• uw stem klinkt beter;
• uw rokershoest verdwijnt;
• u bent minder vaak verkouden;
• u bespaart geld.

Mensen zijn bovendien vaak trots op zichzelf als het stoppen is gelukt. Zij vinden zichzelf een goed voorbeeld voor hun kinderen. Kinderen die in een rookvrij huis wonen, hebben minder vaak last
van verkoudheid, oorontsteking en hoesten.

Stoppen met roken is moeilijk. Daarom is het belangrijk dat u dit goed voorbereidt. Denk van tevoren na over wat voor uzelf de voordelen zijn van stoppen. Wat wilt u graag? Bedenk ook wat u
moeilijk vindt aan stoppen. Dan kunt u van tevoren al oplossingen bedenken voor de moeilijke situaties. Misschien helpt het om eerst de informatie te lezen en de tests te doen op de site van STIVORO,
www.stivoro.nl/hulpvanhuisarts. STIVORO is de Nederlandse organisatie voor voorlichting over de gezondheidsrisico’s van
roken.

Als u meer dan tien sigaretten per dag rookt, lukt het misschien beter om te stoppen als u daar hulpmiddelen bij gebruikt. Er zijn middelen waarmee u nicotine binnenkrijgt. Hiermee kunt u eerst
wennen aan een leven zonder roken, terwijl uw lichaam nog wel nicotine binnenkrijgt. Daarna vermindert u pas de hoeveelheid nicotine. Mensen die al vaker zijn gestopt en weten dat zij enorm naar
roken blijven verlangen, kunnen overwegen medicijnen te gebruiken om de rookbehoefte en de ontwenningsverschijnselen te verminderen. Kijk voor een volledig overzicht van de medicijnen op www.stopeffectief.nl.

Als u overweegt om te stoppen met roken, is het goed om eens met uw huisarts te gaan praten. Uw huisarts zal u graag helpen bij het stoppen en u adviseren over hulpmiddelen. Sommige huisartsen
hebben een praktijkondersteuner die u bij stoppen met roken kan begeleiden. Het is al veel mensen gelukt om met hulp van de huisarts te stoppen.

Lees voor meer informatie de NHG-Patiëntenbrieven ‘Overwegen stoppen met
roken’, ‘Voorbereiden stoppen met roken’ en ‘Adviezen en hulpmiddelen’.

[Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap, juni 2007]

Eén anticonceptiepil vergeten
Als je de pil één keer vergeet, neem die pil dan alsnog in. Neem de volgende pil weer op het normale tijdstip en maak de strip af. Zolang je de vergeten pil inneemt binnen twaalf uur na
het tijdstip waarop je de volgende pil moet slikken, ben je tegen zwangerschap beschermd. Aanvullende maatregelen zoals de morning-afterpil of een condoom zijn dan niet nodig.

Twee pillen vergeten
Ook als je twee pillen hebt vergeten hoeft dit niet erg te zijn als je het op tijd merkt. Zolang je beide pillen alsnog inneemt binnen twaalf uur na het tijdstip waarop je de tweede pil had moeten
slikken, ben je tegen zwangerschap beschermd. Als je twee pillen hebt vergeten en dit te laat merkt, namelijk meer dan twaalf uur nadat je de tweede pil had moeten nemen, dan is de werking niet
betrouwbaar. Wat je dan moet doen, hangt af van de week waarin je de pillen hebt vergeten.

Twee (of meer) pillen vergeten in de eerste week van de pilstrip
Neem de laatst vergeten pil alsnog in. Maak de strip af en gebruik gedurende zeven dagen als aanvullende bescherming een condoom. Heb je in de afgelopen drie dagen (72 uur) onbeschermde seks gehad?
Neem dan ook de morning-afterpil om zwangerschap te voorkomen. Neem de volgende anticonceptiepil weer op het normale tijdstip en maak de pilstrip af. Gebruik de eerste zeven dagen een aanvullend
voorbehoedmiddel (condoom) als je wilt vrijen. Dan ben je weer tegen zwangerschap beschermd. Heb je onbeschermde seks gehad in de afgelopen zes dagen en ben je te laat voor de morning-afterpil? Dan
kun je eventueel een spiraaltje laten plaatsen om een zwangerschap alsnog te voorkomen. Bel dan naar de praktijk om te overleggen of dat nodig is.

Twee of drie pillen vergeten in de tweede week van de pilstrip
Neem de laatst vergeten pil alsnog in. Maak de strip af. Een aanvullend voorbehoedmiddel is niet nodig.

Vier of meer pillen vergeten in de tweede week van de pilstrip
Neem de laatst vergeten pil alsnog in. Maak de strip af. Gebruik de eerste zeven dagen een aanvullend voorbehoedmiddel (condoom) als je wilt vrijen. Dan blijf je tegen zwangerschap beschermd.

Twee of drie pillen vergeten in de derde week van de pilstrip
Dan heb je twee mogelijkheden:
• neem de laatst vergeten pil alsnog in. Maak de strip af. Sla de stopweek over en ga direct door met de nieuwe strip (doorslikken);
• las een vervroegde stopweek in. De dag waarop je de eerste pil vergeten bent, telt dan als eerste dag van de stopweek. Op dag acht begin je met je nieuwe pilstrip.
Bij beide mogelijkheden is een aanvullend voorbehoedmiddel niet nodig.

Lees voor meer informatie de NHG-Patiëntenbrief over de Anticonceptiepil.

[Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap, september 2007]

De griepprik kan griep in de meeste gevallen voorkomen. Als u toch griep krijgt, dan zorgt de prik ervoor dat de ziekte minder ernstig verloopt.
Veel mensen krijgen elk jaar rond oktober of november de griepprik van de huisarts. Dit zijn mensen met een verhoogd ‘risico’ op complicaties. Dat wil zeggen dat zij een grotere kans
hebben op een ernstiger beloop of extra problemen bij griep. Dit zijn:
• mensen van 65 jaar en ouder;
• mensen met een hart- of longziekte en mensen met suikerziekte;
• nierpatiënten en mensen die weinig afweer hebben door ziekte of medische behandeling: hun lichaam is kwetsbaar, waardoor de gevolgen van griep ernstiger kunnen zijn.
Deze mensen hoeven de griepprik niet te betalen. Vanaf 2008 krijgen ook mensen vanaf zestig jaar de griepprik.

Heeft de griepprik bijwerkingen?
De prik kan soms gedurende een dag wat pijn in de arm geven, maar u kunt er niet ziek van worden. U kunt er geen griep van krijgen, want het griepvaccin bevat stukgemaakt (en dus onwerkzaam)
virus.

Hoe werkt de griepprik?
Als u een griepprik krijgt, reageert uw lichaam hierop door afweerstoffen te maken tegen het virus. De griepprik werkt al na twee weken. Wanneer u daarna in aanraking komt met het griepvirus, kunnen
de afweerstoffen het onschadelijk maken.

Waarom elk jaar een griepprik?
Het griepvirus verandert regelmatig. Ons lichaam herkent het virus dan niet goed meer. Daarom kunt u elk jaar weer griep krijgen en is elk najaar (eind oktober, begin november) een nieuwe griepprik
nodig.
Een griepprik werkt alleen tegen de echte griep (influenza), dus niet tegen verkoudheid.
De griepprik krijgt u in de bovenarm. Wilt u daar met uw kleding rekening mee houden?

Lees voor meer informatie de NHG-Patiëntenfolder Griep, of kijk verder op de website
tijdvoordegriepprik.nl.

[Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap, september 2007]